نقش روشنفکران در شکل گیری انقلاب اسلامی ایران و کوشش آنان برای ارتقای آگاهی سیاسی مردم امری انکارناپذیر است. هدف این مقاله مطالعه سیر تحول روشنفکری در ایران، به منظور بررسی زمینه های تغییر بیعت روشنفکران با رژیم پهلوی و همینطور نتایج آن بر وقوع انقلاب است. بر مبنای یک تقسیم بندی، روشنفکران ایرانی از آغاز تا پایان دورة پهلوی در سه نسل قرار می گیرند: نسل اول: روشنفکران عصر حیرت؛ نسل دوم: روشنفکران شبه مدرن یا غرب گرا و نسل سوم: روشنفکران بومی گرا. روشنفکران نسل اول و دوم تحت تاثیر اندیشه غرب گرایی و تجدد آمرانه بودند، اما نسل سوم با گذر از نوسازی آمرانه و غرب گرایی، بیشتر رنگ و بوی مذهبی و بازگشت به هویت خویشتن به خود گرفت. هدف اندیشه گران این جریان، احیای تفکر جدیدی درباره دین و هویت بومی بود. همانطور که کرین برینتون نیز در کتاب کالبدشکافی انقلاب آورده است، جابه جایی وفاداری روشنفکران را می توان یکی از نشانه های وضعیت پیشا انقلابی دانست. روشنفکران بومی گرا، که تا آن زمان، آرمان ها و مسیر متفاوتی از باقی قشرهای جامعه در پیش گرفته بودند، در کنار توده مردم قرار گرفتند و این تغییر رویه، به تعبیر کرین برینتون نشان از «تغییر بیعت روشنفکران» داشت و در وقوع انقلاب اسلامی نقش تاثیرگذاری داشت.

دبی جریان در سرریزها به طور مستقیم با طول تاج سرریز متناسب است، در صورتی که عرض کانال یا مخزنی که سرریز بر روی آن اجرا می شود محدود باشد، یکی از راهکارهای افزایش ظرفیت، افزایش طول تاج سرریز با زیگزاگ کردن سرریز در پلان می باشد. در این تحقیق تعداد 196 آزمایش بر روی 9 مدل فیزیکی با تغییر پارامترهای هندسی از جمله زاویه دیواره سرریز (α)، ارتفاع سرریز (P)، شکل دماغه ها، فرم تاج سرریز و شیب دهانه های ورودی جهت بررسی عملکرد هیدرولیکی سرریزهای کنگره ای انجام گردید. ضریب دبی سرریزهای کنگره ای با زاویه دیواره (o12=α) کمتر از زوایای دیگر (o20و o35=α) بدست آمده است. علت آن را می توان چنین بیان کرد که با افزایش زاویه دیواره سیکل ها، زاویه نزدیک شدن جریان با دیواره سیکل ها به حالت عمودی نزدیک تر شده و این سرریزها شبیه سرریزهای خطی عمل می کنند و در نتیجه ضریب دبی جریان بیشتر می شود. شیب دار کردن دهانه-های ورودی بدلیل کاهش افت جریان ورودی به سرریز و همچنین افزایش 10 درصدی ارتفاع سرریز و تغییر فرم تاج سرریز به فرم ربع دایره ای، ضریب دبی را افزایش داده ولی با نیم دایره ای کردن دماغه های بالادست تاثیر چندانی در ضریب دبی مشاهده نگردید. کارایی سیکل سرریزهای کنگره ای با افزایش زاویه دیواره ها کاهش می یابد بطوریکه در 2/0=H t/p کارایی سیکل سرریزهای کنگره ای با زوایای دیواره 35، 20 و 12 درجه به ترتیب برابر 1، 2 و 3 بدست آمده است.

در پژوهش حاضر با استفاده از داده های روزانه 385 ایستگاه سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه های وزارت نیرو طی بازة زمانی 2016-1966 رژیم بارشی ناحیه خزری و تغییرات آن مورد بررسی قرار گرفت. نقشه های بارش روزانه با تفکیک مکانی 3×3 کیلومتر ایجاد و مشخصات عمومی بارش ماهانه و سالانه بررسی گردید. به منظور شناسایی رژیم بارش و تغییرات آن، نمایه فصلی بارش برای کل دورة آماری مورد مطالعه و پنج دهة اخیر برآورد شد. نتایج نشان می دهد نمایه فصلی بارش ناحیه خزری بیانگر وجود سه نوع رژیم بارش است. کم ترین وسعت مکانی مربوط به رژیم بارش یکنواخت می باشد، که در بخش های کوچکی از ارتفاعات البرز دیده می شود. گسترده ترین رژیم بارشی مربوط به رژیم یکنواخت با یک فصل مرطوب تر است. این رژیم بارشی، در شرق و غرب ناحیه و جنوب دریای خزر مشاهده می شود. رژیم سوم که به رژیم عمدتاً فصلی با یک فصل خشک کوتاه مربوط می باشد، خط ساحلی دریای خزر، بخش هایی از ارتفاعات تالش و بخش کوچکی از شرق ناحیه را پوشش می دهد. نتایج حاصل از بررسی تغییرات رژیم بارشی ناحیه خزری طی پنج دهة اخیر نشانگر این است، مساحت تحت پوشش بارشی رژیم یکنواخت به استثنای دهة چهارم (2005-1995) کاهش چشم گیری داشته است. بخش اعظم ناحیه خزری طی پنج دهة اخیر دارای رژیم بارشی یکنواخت با یک فصل مرطوب تر می باشد. این رژیم بارشی در شرق و غرب ناحیه و جنوب دریای خزر دیده می شود. به سمت دهه های اخیر بر گستره تحت پوشش این رژیم بارشی افزوده و از سهم دو رژیم دیگر کاسته می گردد. رژیم بارشی عمدتاً فصلی با یک فصل خشک کوتاه تر، در خط ساحلی دریای خزر، بخش هایی از ارتفاعات تالش و بخش هایی از شرق ناحیه مشاهده می شود. نکته قابل ذکر، تغییرات فراوان این رژیم بارشی در شرق ناحیه است. به طور کلی می توان گفت که، این رژیم بارشی دارای رفتار تناوبی (کاهش-افزایش-کاهش-افزایش) می باشد.

رژیم بارندگی نشان گر توزیع زمانی بارش و بیان گر شمار چرخه های بارندگی در طی سال است. یکی از نمودها و نتایج تغییر اقلیم، تغییر رژیم بارندگی و به تعبیر دیگر تغییر الگوی زمانی بارش است. تغییر رژیم بارش علاوه بر اثرات قابل توجه زیست محیطی بر کمیت و کیفیت منابع آب تاثیر غیرقابل انکاری به جا می نهد. از این رو تحلیل رژیم بارش و بررسی تغییرات احتمالی آن به لحاظ زیست محیطی - اقتصادی، برآورد، تامین و توزیع آب مورد نیاز و در نهایت لزوم اتخاذ تدابیر مدیریتی و نیز برنامه ریزی منابع آب از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. واکاوی دگرگونی رژیم بارندگی از طریق بررسی و وارسی تغییرات همسازهای مختلف بارش امکان پذیر است. شماره هر همساز شمار چرخه های بارش در هر سال را بیان می دارد. برای مثال همساز اول بر چرخه یگانه، همساز دوم بر چرخه دوگانه و ... در سال دلالت دارد. اهمیت همسازها بر اساس سهم پراش هر همساز در کل پراش یک سری زمانی تعریف می شود. در این تحقیق تلاش شده است تغییرات سه همساز اول بارش طی چهار دهه متوالی (از سال 1966 تا سال 2005 میلادی) در شمال غرب کشور (استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان) بررسی و تحلیل شود. در این راستا از 260 ایستگاه همدید، اقلیم شناسی و باران سنجی استفاده شد. به منظور رفع کم بودهای آماری و جبران تفاوت طول دوره آماری ایستگاه ها، نقشه های ماهانه بارش، تولید و برای حصول مشخصات همسازها عملیات محاسباتی بر روی یاخته های این نقشه ها انجام شد. بارش سالانه شمال غرب کشور از شمال شرق به جنوب غرب افزایش می یابد. تغییرات مکانی بارش بسیار زیاد است. بر خلاف انتظار، بیشترین بارندگی بر چکاد بلندی های این پهنه از کشور رخ نمی دهد. بر پایه روش های به کار رفته روشن شد که دو سامانه همدید - محلی تا بیش از 90 درصد دگرگونی های بارش شمال غرب را توجیه می کند. همساز اول بیش ترین سهم بارندگی را در بخش جنوب غربی پهنه مورد مطالعه داشته است. از این بخش به سمت بخش های کم باران شمال شرقی میزان سهم بارش حاصل از همساز اول کاهش می یابد. کم ترین سهم بارش حاصل از سامانه های همدید به شمال شرقی (پهنه کم بارش) می رسد. بنابراین سهم بارش حاصل از سامانه های محلی (بارش همرفتی، کوهستانی، جبهه های محلی و ....) در این بخش بیشتر است. در حالی که متناسب با افزایش بارش سالانه، سهم سامانه های همدید نیز فزونی می یابد. از این رو بخش جنوب غربی از بارش های بیش تری نسبت به بخش های دیگر برخوردار است. این وضعیت توام با رفتار تناوبی درتمامی چهار دهه مورد بررسی صادق است. تغییرات سهم همساز اول موجب تغییر سهم همسازهای دیگر در تولید بارش شده است. نتایج حاصل از این تناوب به نفع تمرکز بارش سالانه و فزونی نقش بارش های تک چرخه ای می باشد. همساز سوم نیز ازاین تغییرات مصون نبوده، افزایش میزان آن، توام با دگرگونی الگوی مکانی مقدار و سهم آن نیز دستخوش دگرگونی شده است. به طوری که هسته های بارش حاصل از این همساز طی چهار دهه از بخش های جنوبی، شرقی و شمال شرقی به نواحی مرکزی منتقل شده است. با توجه به یافته های این تحقیق می توان استنباط نمود که رژیم بارندگی شمال غرب ایران به ویژه طی دهه اخیر از رژیم نا متمرکز تر روبه رژیمی متمرکزتر نهاده است. از این رو توجه به این پدیده از ضرورت های بنیادی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب است.

در حوضه رودخانه ها رژیم طبیعی جریان در حفظ تنوع زیستی، بومی و یکپارچگی اکوسیستم نقش مهمی دارد. لذا مطالعات هیدرولوژیک هر حوزه تحت شرایط تغییر اقلیم جهت ساماندهی و مدیریت آن ضروری است. این پژوهش در حوزه رودخانه گاماسیاب به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود کرخه انجام شده است. در پژوهش حاضر از خروجی های مدل CSIRO-Mk از سری مدل های CMIP5 و دو سناریویRCP2. 6 RCP8. 5 برای آینده نزدیک (2020 تا 2049 میلادی) و آینده دور (2070 تا2099 میلادی) استفاده شده است. در این پژوهش از مدل SWAT نیز برای شبیه سازی هیدرولوژیکی جریان استفاده شده است. از شاخص های حداقل دبی هفت روزه، حداکثر دبی هفت روزه، تداوم سیلاب، ضریب تغییرات و میانگین دبی برای بررسی تغییرات جریان استفاده شده است. نتایج نشان می دهد رژیم جریان تحت سناریوهای مختلف در دوره آتی تغییر خواهد کرد. شدت این تغییرات در آینده نزدیک کم و هرچه به سمت پایان قرن حاضر پیش برویم بیشتر خواهد شد. تحت سناریو RCP2. 6 ضمن افزایش آب در دسترس از شدت سیلاب ها و وقوع سیلاب های ناگهانی کاسته می شود. از طرفی تحت سناریو RCP8. 5 با کاهش آب در دسترس احتمال وقوع سیلاب های ناگهانی و خطرات ناشی از آن افزایش می یابد.